"აფხაზი იგივე
მეგრელია" კონსტანტინე გამსახურდია.
აფხაზეთი არავის წაურთმევია, აფხაზეთი ჩვენ
დაგკარგეთ, იმიტომ რომ არ ვამბობდით იმ ერთად–ერთ სიმართლეს, რომელიც გვემოთ წერია
– –– –
აფხაზთა 95% მეგრელები არიან, ყველა აფხაზური გვარი მეგრულია და მეგრულად იშიფრება –ანზორ შონია
აფხაზეთის დროებითი დაკარგვა ისტორიის
უცოდინრობის ბრალია. . .
მეგრულად მეტყველებდნენ არა მარტო
მეგრული წარმოშობის აფხაზები, არამედ ჩერქეზულ–ადიღეური მოდგმის აფხაზები.
ვლადიმერ არძიმბა მეგრელი აფხაზი იყო, არძინბაიების სოფელი ჩხორთოლია. . .
აფხაზურ გვართა ე.წ. ბ–ა დაბოლებაც
მეგრულიდან მოდის. მეგრელს თუ ჰკითხავდი, ვთქვათ ლაბარტყავას, რა გვარის ხარო,
გიპასუხებდა – ლაბარტყა, ჩიქობავა–ჩიქობა დ.ა.შ. ასეთი გვარები XX საუკუნეში
შეიქმნა. ასე გახდა თარბაია – თარბა, ზვამბაია–ზვამბა, ლაკირბაია–ლაკირბა, ბუთბაია
–ბუთბა, წვიჟბაია–წვიშბა, ქეცბაია–ქეცბა დ.ა.შ.
კომუნისტებამდე აფხაზეთი სამეგრელოში
შედიოდა, სტალინმა წაართვა . . .
არსებობს ერთად–ერთი სიმართლე –
აფხაზური ენა მეგრულია, ყველა აფხაზური გვარი მეგრულია და მეგრულად იშიფრება.
ანჩბა, იგივე ანჩაბაძე მეგრული
ანჩბაიადან მოდის. არშბა – მეgრული ალშიბაია; ახუბა– ხუბუა;
გამქრალი მეგრული გვარები, რომლებიც
აფხაზურად გადაკეთდნენ: ჭანუნბაია, ძინძიბაია, ეიბაია, ტელენბაია, კავშიბაია,
ტუიბაია, კონტბაია, ჯივისბაია, ამიბაია, ალისიბაია, წისბაია, ბიშამბაია, ქარსბაია,
აშიბაია, ტვიშბაია, უშთბაია, ლულშბაია, აშურბაია. ასევე ქართული გვარები ჭუმბაძე –
ჭუმბა, ცანაძე –ცაბა.
ბაღაფში წმინდა ლაზური გვარია.
ბოლოსართი –ში (ლაზურად –მეგრულად) კუთვნილებას ნიშნავს.
ძველ წეთლაღრიცხვის დროს
კავკასიაში (არა მარტო) არსებობდა ერთი ეთნოსი – კოლხები, იგივე მეგრელები.
(ყველა ქართველი მეგრელად–კოლხად იწოდებოდა), იხილეთ ძვ.წ.ა. VI-V – საუკენეების კოლხეთი (ეგრისის) სამეფოს რუქა,
რომელიც III საუკუნეში ეგრისად, იბერიად და ალბანეთდ დაიშალა . . .
ასომთავრული იყო მეგრული, მასში 38
ასოა, ისე როგორც დღევანდელ მეგრულში, ამიტომ შეუქმნეს სომხებსაც ისეთივე 38
ასოიანი დამწერლობა, იოვანე ლაზმა და რა პირიქით, თითქოს მაშტოცმა შეუქმნა
მეგრელებს (ქართველებს) დამწერლობა. სწორედ ამიტომ არის მაგალითად მეგრულსა და
სომხურში ყ–შებრუნებული (ძლიერი ყ) ასო–ბგერა.
დღესაც შემორჩენილია მეგრული ენის
ნაშთები საქართველოს უამრავ კუთხეში და მათ შორის საინგილოში (იოსებ ყიფშიძე),,
კახეთში . . .(მაგ. "ტკვა" – კიბე, "კაღუ " – კავი) . .
.ასევე "აჭარა" სახელწოდება ნიშნავს მეგრულად "ა–ბედისწერა"
(გასაგებია ალბათ რატომ). "ჭარა" მეგრულად ბედისწერაა.
"გურია" – მეგრული სიტყვა "გულიდან" მომდინარეობს.
"აფხა" (აბხაზი) მეგრულად ბეჭი. გვარი მარგველაშვილი მოდის მარგველიდან
(მარგვეთი). ეს კი "მარგალიდან". სვანური ენა ესაა მეგრულისა და ადღეულის ნარევი ენა . . აფხაზური ენა - ესა მეგრულის სამურზაყანოური დიალექტი, ე.წ. "აფახზური" – ესაა ადიღეური (ჩერქეზული, იგივე ჯიქური) ენა . .
.
ინგლისური ცნობილია ყველაზე მდიდარ
ენად მასში 600 000 სიტყვაა. მეგრულის სიტყვათა მარაგი 20 მილიონამდეა . .
მეგრულსა და ლათინურს 5000 სიტყვა აქვს საერთო. . . კასპიისპირეთში დღესაც უამრავი
მეგრული ტოპონიმიკაა. . .
ახლა ცოტა უფრო შორს. . . ავარიულ
ენაზე დაღესტნის დედაქალაქს "მახაჩქალა" ჰქვია. დაღესტნელები ვერ ხსნიან
ამ სიტყვის წარმოშობას, მეგრულად ის მთოხნელს ნიშნავს, წალენჯიხაში არის სოფელი
"მახაჩქალა" . . . "განჯა" მეგრულად გაღებას ნიშნავს, "ვეჯინი"
– არ დაელოდე, "არტანუჯი" – ყუჯი მეგრულად ყურია.
და ამ დროს, საქართველოს ისტორია
დღემდე სამწუხაროდ "ქართლის ცხოვრების" სიყალბეებს ეყრდნობა . . .
ალბანები მეგრელები არიან (ბიზანტიური
ენციკლოპედია)
სოჭას ცოტა რომ გაცდები, დასახლებაა
"ბირცხა" – მეგრულად ფრჩხილი (ალბათ ფრჩხილისოდენა), ტუაფსემდე არმისული
– დასახლებაა მიტოშყვაჯი (მიტოს ყვერები), კრასნოდარისკენ ამგვარი ტოპონიმები
უამრავია . . .
გვარი თუთაშვილი (თუთა –მთვარეა),
ყამბარი – ყავარი, გვარი ყამბარაშვილი. ხუჯაძე – ხუჯი მხარია მეგრულად, ტორონჯაძე
– ტორონჯი მტრედია მეგრულად. . . ლაზები დღესაც ჩუმ–ჩუმად ლოცულობენ
"ოხვამეებში. "ოხვამე" მეგრულად სალოცავს ნიშნავს.
ლაზურ–ჭანური გვარების მაწარმოებელი
დაბოლოებებია –ში (მეგრული კუთვნილებითი სუფიქსი) "ბერი" (მეგრულ
ლაზურად – შვილი), "სქირი" (მეგრულ–ჭანურად – შვილი).
ლაზური გვარებია: ჯაში, ტუღუში,
ბაღვაში, მარუში, ტრაპში, ხალვაში, მემიშიში, ვანილიში, აბაში, შარაში, ცარგუში,
ხაზირიში, ხანაში, კაში, მორგოში, გოთოი, გურეში, გეგეში და ა.შ.
"ბერი" დაბოლოებით: თუთაბერი
(თუთა – მთვარე), კაკუბერი, გოგიბერი, გიგიბერი, კობერი, ბერი, ღოღობერი, ლოსაბერი,
გუმბერი, სულაბერი, მაცაბერი, თავბერი დ.ა.შ.
ჭანური გვარებია: წულეისქირი,
პაპასქირი, კვევესქირი, ბულესქირი, გაბესქირი დ.ა.შ. ლაზური გვარებიდან წარმოიშვა
აბაშია, კაშია, მორგოშია, გიგიბერია, აკაბერია, გაბესქირია, აბაშიძე, გურეშიძე,
არეშიძე, მაცაბერიძე, თუთბერიძე დ.ა.შ.
ბერიძეებს (სამხრეთ საქართველოში)
დღესაც "ეგრისელიაანთ (მეგრელ) ბერიძეებად" მოიხსენეიბენ. . .
–ძე-ზე დამთავრებული ქართული გვარები
წარმოიშვნენ მეგრული გვარებიდან ნ–ს ამოვარდნით, მაგალითად: ბერანძე–ბერაძე. ასეთი
მეგრული გვარებია ჭაფანძე, ბუსქანძე დ.ა.შ. –ნძე მეგრულად ძირის გამგრძელებელს
(შთამომავალს) ნიშნავს,, იგივე დღევანდელი შეკვეცილი –ძე, რაც ვაჟს ნიშნავს.
–შვილით დაბოლოებული ქართული გვარები
წარმოიშვნენ ლაზური –ში–თ დაბოლოებული გვარებიდან, მაგალითად აბდუშელიშვილი, მისი
ლაზური ანალოგიაა – აბდუშელიში.
|
